Με τον όρο ανελκυστήρας εννοούμε τα μηχανήματα που χρησιμοποιούνται για την ανύψωση φορτίων ή πραγμάτων πολύ μεγάλου βάρους. Σήμερα, έχει επικρατήσει ο γαλλικός όρος ασανσέρ για τον ανελκυστήρα που χρησιμοποιείται στα πολυώροφα κτίρια.
Η ιστορία έχει επιδείξει πολλές φορές διάφορες καταστάσεις στις οποίες χρησιμοποιήθηκαν ιδιόρρυθμης κατασκευής υποτυπώδη ανυψωτικά μηχανήματα για τη χρησιμοποίηση των οποίων απαιτείτο η ανθρώπινη αλλά και η ζωική έλξη. Η εξέλιξη των ανελκυστήρων είναι αλματώδης και συνεχής και συνδυάζεται με την υψηλή τεχνολογία, το μεγάλο βαθμό ασφαλείας και τη μακρά διάρκεια ζωής τους. Ωστόσο, ενδιαφέρον παρουσιάζει η ιστορία του ανελκυστήρα από τον 5ο αιώνα π.Χ οπότε και χρησιμοποιήθηκαν στη Μεσοποταμία μεγάλες τροχαλίες τύμπανου με χειροκίνητα βίντσια, έως και σήμερα.
Σημαντικό είναι το γεγονός ότι το 236 π.Χ έγινε το πρώτο αξιόλογο βήμα για την εξέλιξη του ανελκυστήρα, από τον Αρχιμήδη, το μεγάλο Έλληνα Μαθηματικό και Φυσικό από τις Συρακούσες, ο οποίος ανέπτυξε την αρχή του ατέρμονος κοχλία, κοινώς υδρόβιδας, που αποτελεί τη θεμελιώδη αρχή στη μηχανική των ανυψώσεων.
Τον 1ο Αιώνα μ.Χ. χρησιμοποιήθηκαν συγκεκριμένα εργαλεία τα οποία θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ανελκυστήρες στο τεράστιο παλάτι του Νέρωνα.
Η ιστορία συνεχίζεται το 1203 μ.Χ. οπότε και κατασκευάσθηκε ένας υποτυπώδης ανελκυστήρας που ακόμη και σήμερα βρίσκεται σε λειτουργία στη μονή Saint Michael Abbey. Χρειάστηκαν περίπου τριακόσια χρόνια για να γίνει το επόμενο μεγάλο βήμα στο οποίο ο Leonardo Da Vinci έθεσε το λιθαράκι του στην εξέλιξη της κάθετης κίνησης φορτίων με ευκρίνεια και με συγκεκριμένες βασικές αρχές λειτουργίας για την κάθε ανυψωτική μηχανή.
Υπήρξε μια μακρόχρονη περίοδος ερευνών που ακολούθησε την περιέργεια και την πρόβλεψη του μέλλοντος της Αναγέννησης, αλλά μετά, ακολούθησε μια ύφεση στην έρευνα για ανακάλυψη μέσων στην ανύψωση ατόμων και φορτίων. Η υδραυλική ενέργεια έπαιξε ένα σημαντικό ρόλο στην κίνηση καθώς επίσης και η πνευματική ενέργεια. Η ιστορία του σύγχρονου ανελκυστήρα όπως τον εννοούμε σήμερα και όπως αυτός ορίζεται σαν μια εγκατάσταση που έχει ως σκοπό την κατακόρυφη μεταφορά ανθρώπων και εμπορευμάτων, αποτελούμενος, από έναν θάλαμο που κυλά μεταξύ δύο οδηγών και αναρτημένος σε συρματόσχοινα ή συγκρατημένος από ένα η δύο πιστόνια, αρχίζει στην Ν. ΥΟΡΚΗ . Κατά την περίοδο αυτή η τεχνική ανύψωσης ατόμων και φορτίων γνώρισε άνθιση, αλλά ταυτόχρονα χρειάστηκε και το μάρκετινγκ της εποχής για να πεισθούν οι άνθρωποι από τον Elisha Otis για την αξιοπιστία, αλλά και την ασφαλή λειτουργία των ανελκυστήρων της εποχής εκείνης.
Το 1853 Στο Cristal Palace γίνεται μια φανταστική επίδειξη:
κάτω από τα βλέμματα εκατοντάδων επισκεπτών, κόβεται το σχοινί της πλατφόρμας ενός ανελκυστήρα ,η οποία ωστόσο εξ’ αιτίας ενός συστήματος ασφαλείας παραμένει μπλοκαρισμένη πάνω στους οδηγούς χωρίς να πέφτει. Ο εφευρέτης του συστήματος είναι ο Elisha g. Otis ο οποίος για να κάνει πιο πιστευτή την δοκιμή ανέβηκε ο ίδιος πάνω στην πλατφόρμα και παρέμεινε εκεί μέχρι το τέλος της δοκιμής. Αυτός ο ανελκυστήρας θεωρείται ο πρώτος αληθινός, σίγουρος και λειτουργικός ανελκυστήρας και αρχίζει ένας διαρκής αγώνας για την τελειοποίησή του.
Το 1855 κατασκευάζεται ο πρώτος ανελκυστήρας κινούμενος με ατμομηχανή, που έκαιγε κάρβουνα. Το 1857 εγκαθίσταται στο Broadway στην Ν. Υόρκη ο πρώτος ανελκυστήρας για την χρήση μεταφοράς ατόμων. Και η ιστορία συνεχίζεται με πιο γρήγορες ανακαλύψεις από αυτήν την εποχή και έπειτα.
Το 1867 ο γάλλος Leon Edoux παρουσίασε στο Παρίσι τον πρώτο ανελκυστήρα ο οποίος εκμεταλλευόταν την ενέργεια του νερού υπό πίεση που προερχόταν από το δίκτυο υδροδότησης της πόλης. Το 1870 λειτούργησαν στην Ν. Υόρκη οι πρώτοι υδραυλικοί ανελκυστήρες. Το 1880 ο γερμανός εφευρέτης Werner von Siemens εισάγει το ηλεκτρικό μοτέρ στην κατασκευή του ανελκυστήρα. Το 1887 κατασκευάζεται στην Βαλτιμόρη ο πρώτος ηλεκτρικός ανελκυστήρας. Το 1889 στο κτίριο DEMAREST της Ν.Υόρκης λειτούργησε ο πρώτος ηλεκτρικός ανελκυστήρας. Το 1892 ο αμερικάνος Ward Leonard ανακαλύπτει την χρήση εναλλασσόμενης τάσης για την τροφοδοσία μοτέρ με σταθερό ρεύμα.
Το 1894 στην Ν.Υόρκη λειτούργησε ο πρώτος ανελκυστήρας με κουμπιά κλήσης και χωρίς οδηγό(κατασκευή OTIS). Το 1900 παρουσιάστηκε η πρώτη κυλιόμενη κλίμακα στην Διεθνή Έκθεση του Παρισιού.
Σήμερα έχοντας γίνει τελειοποιήσεις, ιδίως σε ότι αφορά την ασφάλεια του συστήματος, η χρήση του ανελκυστήρα έχει γενικευτεί και έχει σαφώς δώσει τη δυνατότητα να κατασκευαστούν πολυώροφα κτίρια και ουρανοξύστες. Γι’ αυτό το λόγο υπάρχουν πάρα πολλές και ποικίλες μορφές ανελκυστήρων ανάλογες με τις διάφορες μορφές χρήσης τους.
Recent Comments